ไอคิว คือ ตัวเลขที่ใช้ในการวัด และบอกถึงระดับของ สติปัญญา ของมนุษย์ หรืออีกนัยหนึ่ง ไอคิว หมายถึง ตัวเลขที่สามารถ บอกได้ถึง อายุของสมอง ของมนุษย์คนนั้นๆ เมื่อใช้เปรียบเทียบ กับอายุ ที่แท้จริงของเขา โดยใช้หลักในการวัด บวกกับผลทดสอบ แล้วนำมาเปรียบเทียบ กับผลการทดสอบ ของคนอื่นๆ ในวัยที่ใกล้กัน หรือในวัยเดียวกัน
จากการศึกษาพบว่า ในการใช้ระดับตัวเลขไอคิว วัดความฉลาดของเด็กนั้น พบว่าหากเด็กมีไอคิวสูง หมายถึงเด็กที่มีความฉลาด ตรงกันข้ามหากเด็ก มีไอคิวที่ต่ำหมายถึง เด็กที่มีความฉลาดน้อยกว่า แต่ก็ยังมีข้อถกเถียงกันและบางคน ก็ไม่ยอมรับว่า บททดสอบทางไอคิวของเด็กนั้น จะสามารถวัดและสะท้อนถึง สติปัญญาที่แท้จริง ของเด็กได้เสมอไป
นักจิตวิทยา บางกลุ่มยังหาข้อตกลงกันไม่ได้ว่า จะใช้อะไรมาวัด หรือทดสอบ ถึงความฉลาด ที่แท้จริงได้ ถึงกระนั้นก็ยอมรับผล ในการทดสอบไอคิวเท่าที่มีอยู่ ว่าแบบทดสอบไอคิว เป็นเครื่องวัดเชาว์ปัญญาได้ ระดับหนึ่ง แต่ความถูกต้อง จะมีมากน้อยแค่ไหนนั้น ต้องดูปัจจัย กับสภาพแวดล้อมอีกหลายๆ อย่างเช่น ประสบการณ์ พื้นฐานทางวัฒนธรรมภาษา สภาพแวดล้อมทางครอบครัว รวมไปถึงสภาพของอารมณ์ ในขณะที่ทำแบบทดสอบอีกด้วย
เด็กบางคน ในตอนทำ แบบทดสอบไอคิว สามารถทำคะแนนได้สูงมาก แต่ในการดำรงชีวิตประจำวัน ไม่สามารถปรับตัวให้เข้ากับสังคมได้ แต่เด็กบางคนในตอนทำ แบบทดสอบไอคิว ทำคะแนนได้ในระดับไม่สูงมากนัก แต่ในการดำรงชีวิตประจำวัน สามารถปรับตัวให้เข้ากับสังคม มีความคิดสร้างสรรค์ มีไหวพริบแก้ปัญหาเฉพาะหน้าได้เก่ง ด้วยเหตุนี้ ไอคิวจึงไม่สามารถวัดเชาว์ปัญญา ที่ถูกต้องเสมอไป ดังนั้นเราควรสนใจ ในการช่วยให้เด็ก สามารถแก้ปัญหาในชีวิต ใช้ชีวิต และมีความสัมพันธ์ในทางที่ดีกับผู้อื่น มากกว่าการจะหาแบบทดสอบ เพื่อวัดสติปัญญาของเด็กเพียงอย่างเดียว
เด็กพิเศษ มาจากคำเต็มๆว่า “เด็กที่มีความต้องการพิเศษ” ซึ่งหมายถึง เด็ก หรือกลุ่มเด็ก ที่จำเป็นต้องได้รับการดูแล และได้รบการช่วยเหลือ เป็นกรณีพิเศษ เพิ่มเติม ไปจากวิธีการตามปกติ ทั้งในด้าน การใช้ชีวิตประจำวัน การเรียนรู้ และการเข้าสังคม